I. QUÁ TRÌNH CÁCH MẠNG VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH
NGHIỆM
1- Thực hiện Cương lĩnh
năm 1930, trong suốt 45 năm, Đảng ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn
luyện, đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian
khổ và giành được những thắng lợi vĩ đại: làm cuộc Cách mạng Tháng Tám thành
công, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên
độc lập, tự do; đánh thắng cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp, giải
phóng nửa nước, miền Bắc chuyển sang giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa;
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ
quốc, cả nước bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Sau thắng lợi lịch sử mùa
Xuân 1975, nhân dân ta tiếp tục nêu cao chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng
cách mạng và đã đạt những thành tựu to lớn: thiết lập chính quyền nhân dân ở cả
miền Nam, thống nhất nước nhà; khôi phục kinh tế, khắc phục hậu quả nặng nề của
chiến tranh; từng bước xây dựng quan hệ sản xuất mới và cơ sở vật chất - kỹ
thuật của chủ nghĩa xã hội; bảo vệ vững chắc Tổ quốc; làm tròn nghĩa vụ quốc
tế.
Trong cách mạng xã hội chủ
nghĩa, Đảng ta đã có nhiều cố gắng nghiên cứu, tìm tòi, xây dựng đường lối, xác
định đúng mục tiêu và phương hướng xã hội chủ nghĩa. Nhưng Đảng đã phạm sai lầm
chủ quan duy ý chí, vi phạm quy luật khách quan: nóng vội trong cải tạo xã hội
chủ nghĩa, xoá bỏ ngay nền kinh tế nhiều thành phần; có lúc đẩy mạnh quá mức
việc xây dựng công nghiệp nặng; duy trì quá lâu cơ chế quản lý kinh tế tập
trung quan liêu, bao cấp; có nhiều chủ trương sai trong việc cải cách giá cả,
tiền tệ, tiền lương. Công tác tư tưởng và tổ chức cán bộ phạm nhiều khuyết điểm
nghiêm trọng.
Tại Đại hội lần thứ VI, Đảng
đã tự phê bình và đề ra đường lối đổi mới. Đại hội VI là cột mốc lịch sử quan
trọng trong sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa của nhân dân ta. Công cuộc đổi
mới qua hơn bốn năm đã đạt những thành tựu bước đầu rất quan trọng. Tình hình
kinh tế - xã hội có chuyển biến tích cực, tạo thế đi lên và khẳng định con
đường chúng ta đang đi là đúng. Tuy nhiên khó khăn còn nhiều, đất nước chưa ra
khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội.
2- Từ thực tiễn cách mạng với
những thành công và khuyết điểm, sai lầm, có thể rút ra những bài học lớn:
Một là, nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó
là bài học xuyên suốt quá trình cách mạng nước ta. Độc lập dân tộc là điều kiện
tiên quyết để thực hiện chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội là cơ sở bảo đảm
vững chắc cho độc lập dân tộc. Xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc vẫn là
hai nhiệm vụ chiến lược có quan hệ hữu cơ với nhau. Toàn Đảng, toàn dân tiếp
tục nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, ngọn cờ vinh quang mà
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trao lại cho thế hệ hôm nay và các thế hệ mai sau.
Hai là, sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên
thắng lợi lịch sử. Toàn bộ hoạt động của Đảng phải xuất phát từ lợi ích và
nguyện vọng chân chính của nhân dân. Sức mạnh của Đảng là ở sự gắn bó mật thiết
với nhân dân. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời nhân dân sẽ đưa đến những tổn thất
không lường được đối với vận mệnh của đất nước.
Ba là, không ngừng củng cố, tăng cường đoàn
kết: đoàn kết
toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế. Đoàn kết là
truyền thống quý báu và là bài học lớn của cách mạng nước ta như Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã tổng kết:
"Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết,
Thành công, thành công, đại thành công!"
Bốn là, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh
thời đại, sức
mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế. Ngày nay, trước cuộc đấu tranh của nhân
dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, trước sự
phát triển vũ bão của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại và quá
trình quốc tế hoá mạnh mẽ nền kinh tế thế giới, càng cần phải kết hợp chặt chẽ
yếu tố dân tộc với yếu tố quốc tế, yếu tố truyền thống với yếu tố hiện đại để
đưa đất nước tiến lên.
Năm là, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân
tố hàng đầu bảo đảm thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Đảng không có lợi ích nào khác
ngoài việc phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Đảng phải nắm vững, vận dụng
sáng tạo và góp phần phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh,
không ngừng làm giàu trí tuệ, bản lĩnh chính trị và năng lực tổ chức của mình
để đủ sức giải quyết các vấn đề do thực tiễn cách mạng đặt ra. Mọi đường lối,
chủ trương của Đảng phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan. Phải
phòng và chống được những nguy cơ lớn: sai lầm về đường lối, bệnh quan liêu và
sự thoái hoá, biến chất của cán bộ, đảng viên.
II QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI Ở NƯỚC TA
3- Nước ta quá độ lên chủ
nghĩa xã hội trong hoàn cảnh quốc tế có những biến đổi to lớn và sâu sắc.
Cuộc cách mạng khoa học và
công nghệ hiện đại đang diễn ra mạnh mẽ, cuốn hút tất cả các nước ở mức độ khác
nhau. Nền sản xuất vật chất và đời sống xã hội đang trong quá trình quốc tế hoá
sâu sắc, ảnh hưởng lớn tới nhịp độ phát triển lịch sử và cuộc sống các dân tộc.
Những xu thế đó vừa tạo thời cơ phát triển nhanh cho các nước, vừa đặt ra những
thách thức gay gắt, nhất là đối với những nước lạc hậu về kinh tế.
Trong quá trình hình thành và
phát triển, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác đã đạt những thành tựu to
lớn về nhiều mặt, đã từng là chỗ dựa cho phong trào hoà bình và cách mạng thế
giới, cho việc đẩy lùi nguy cơ chiến tranh hạt nhân, góp phần quan trọng vào
cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Nhưng,
do duy trì quá lâu những khuyết tật của mô hình cũ của chủ nghĩa xã hội, chậm
trễ trong cách mạng khoa học và công nghệ, nhiều nước xã hội chủ nghĩa đã lâm
vào khủng hoảng trầm trọng. ở một số nước, đảng cộng sản và công nhân không còn
nắm vai trò lãnh đạo; chế độ xã hội đã thay đổi. Các thế lực đế quốc lợi dụng
những sai lầm và khó khăn đó đẩy mạnh cuộc phản kích quyết liệt nhằm xoá bỏ các
nước xã hội chủ nghĩa. Mâu thuẫn giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản đang
diễn ra gay gắt.
Trước mắt, chủ nghĩa tư bản
còn có tiềm năng phát triển kinh tế, nhờ ứng dụng những thành tựu mới của khoa
học và công nghệ, cải tiến phương pháp quản lý, thay đổi cơ cấu sản xuất, điều
chỉnh các hình thức sở hữu và chính sách xã hội. Tuy vậy, chủ nghĩa tư bản vẫn
là một chế độ áp bức, bóc lột và bất công. Mâu thuẫn cơ bản vốn có của chủ
nghĩa tư bản giữa tính chất xã hội hoá ngày càng cao của lực lượng sản xuất với
chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa ngày càng sâu sắc. Mâu thuẫn giữa các
tầng lớp nhân dân rộng rãi với giai cấp tư sản, giữa các tập đoàn tư bản độc
quyền, các công ty xuyên quốc gia, các trung tâm tư bản lớn tiếp tục phát
triển. Mâu thuẫn giữa các nước tư bản phát triển và các nước đang phát triển
ngày càng tăng lên. Chính sự vận động của tất cả những mâu thuẫn đó và cuộc đấu
tranh của nhân dân lao động các nước sẽ quyết định số phận của chủ nghĩa tư
bản.
Các nước độc lập dân tộc và
các nước đang phát triển phải tiến hành cuộc đấu tranh rất khó khăn và phức
tạp, chống nghèo nàn và lạc hậu, chống chủ nghĩa thực dân mới dưới mọi hình
thức, chống sự can thiệp và xâm lược của chủ nghĩa đế quốc nhằm bảo vệ độc lập
và chủ quyền dân tộc.
Nhân dân các nước đang đứng
trước những vấn đề toàn cầu cấp bách có liên quan đến vận mệnh loài người. Đó
là giữ gìn hoà bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, bảo vệ môi trường sống, hạn
chế sự bùng nổ về dân số, phòng ngừa và đẩy lùi những bệnh tật hiểm nghèo. Việc
giải quyết những vấn đề đó đòi hỏi sự hợp tác và tinh thần trách nhiệm cao của
tất cả các dân tộc.
Đặc điểm nổi bật trong giai
đoạn hiện nay của thời đại là cuộc đấu tranh giai cấp và dân tộc gay go, phức
tạp của nhân dân các nước vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã
hội. Chủ nghĩa xã hội hiện đứng trước nhiều khó khăn, thử thách. Lịch sử thế
giới đang trải qua những bước quanh co; song, loài người cuối cùng nhất định sẽ
tiến tới chủ nghĩa xã hội vì đó là quy luật tiến hoá của lịch sử.
4- Nước ta quá độ lên chủ
nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản, từ một xã hội vốn là thuộc địa, nửa phong
kiến, lực lượng sản xuất rất thấp. Đất nước trải qua hàng chục năm chiến tranh,
hậu quả để lại còn nặng nề. Những tàn dư thực dân, phong kiến còn nhiều. Các
thế lực thù địch thường xuyên tìm cách phá hoại chế độ xã hội chủ nghĩa và nền
độc lập dân tộc của nhân dân ta.
Nhưng chúng ta cũng có những
thuận lợi: chính quyền thuộc về nhân dân, nước nhà đi vào giai đoạn hoà bình
xây dựng. Dân tộc ta là một dân tộc anh hùng, có ý chí vươn lên mãnh liệt. Nhân
dân ta có lòng yêu nước nồng nàn, cần cù lao động và sáng tạo. Chúng ta đã xây
dựng được một số cơ sở vật chất ban đầu. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ
hiện đại, cùng với xu thế quốc tế hoá đời sống kinh tế thế giới là một thời cơ
để phát triển.
Quá độ lên chủ nghĩa xã hội
trong tình hình đất nước và thế giới như trên, chúng ta phải tiếp tục nâng cao ý chí tự lực tự cường, phát huy mọi tiềm năng
vật chất và trí tuệ của dân tộc đồng thời mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế,
tìm tòi bước đi, hình thức và biện pháp thích hợp xây dựng thành công chủ nghĩa
xã hội.
Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây
dựng là một xã hội:
- Do nhân dân lao động làm chủ.
- Có một nền kinh tế phát triển cao dựa trên
lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu.
- Có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc.
- Con người được giải phóng khỏi áp bức, bóc
lột, bất công, làm theo năng lực, hưởng theo lao động, có cuộc sống ấm no, tự
do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân.
- Các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết
và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.
- Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân
tất cả các nước trên thế giới.
Để thực hiện mục tiêu dân giàu,
nước mạnh theo con đường xã hội chủ nghĩa, điều quan trọng nhất là phải cải
biến căn bản tình trạng kinh tế- xã hội kém phát triển, chiến thắng những lực
lượng cản trở việc thực hiện mục tiêu đó, trước hết là các thế lực thù địch
chống độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Trong quá trình xây dựng chủ
nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, cần nắm vững những phương hướng cơ bản sau đây:
Một là, xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa, Nhà nước của nhân dân, do
nhân dân, vì nhân dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân
và tầng lớp trí thức làm nền tảng, do đảng cộng sản lãnh đạo. Thực hiện đầy đủ
quyền dân chủ của nhân dân, giữ nghiêm kỷ cương xã hội, chuyên chính với mọi
hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và của nhân dân.
Hai là, phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hoá đất
nước theo hướng hiện đại gắn liền với phát triển một nền nông nghiệp toàn diện
là nhiệm vụ trung tâm nhằm từng bước xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ
nghĩa xã hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời
sống nhân dân.
Ba là, phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất, thiết
lập từng bước quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa từ thấp đến cao với sự đa dạng
về hình thức sở hữu. Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà
nước. Kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng của
nền kinh tế quốc dân. Thực hiện nhiều hình thức phân phối, lấy phân phối theo
kết quả lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu.
Bốn là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực
tư tưởng và văn hoá làm cho thế giới quan Mác - Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ
Chí Minh giữ vị trí chỉ đạo trong đời sống tinh thần xã hội. Kế thừa và phát
huy những truyền thống văn hoá tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp
thu những tinh hoa văn hoá nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì
lợi ích chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể
lực và thẩm mỹ ngày càng cao. Chống tư tưởng, văn hoá phản tiến bộ, trái với
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc và những giá trị cao quý của loài người,
trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Năm là, thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, củng cố
và mở rộng Mặt trận dân tộc thống nhất, tập hợp mọi lực lượng phấn đấu vì sự
nghiệp dân giàu, nước mạnh. Thực hiện chính sách đối ngoại hoà bình, hợp tác và
hữu nghị với tất cả các nước; trung thành với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp
công nhân, đoàn kết với các nước xã hội chủ nghĩa, với tất cả các lực lượng đấu
tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.
Sáu là, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ
quốc là hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam. Trong khi đặt lên hàng
đầu nhiệm vụ xây dựng đất nước, nhân dân ta luôn luôn nâng cao cảnh giác, củng
cố quốc phòng, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Tổ quốc
và các thành quả cách mạng.
Bảy là, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị,
tư tưởng và tổ chức ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm cho Đảng làm tròn trách nhiệm
lãnh đạo sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
Mục tiêu tổng quát phải đạt tới khi kết thúc thời kỳ
quá độ là xây dựng xong về cơ bản những cơ sở kinh tế của chủ nghĩa xã hội, với
kiến trúc thượng tầng về chính trị và tư tưởng, văn hoá phù hợp, làm cho nước
ta trở thành một nước xã hội chủ nghĩa phồn vinh.
Quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở
nước ta là quá trình lâu dài, trải qua nhiều chặng đường. Mục tiêu của chặng đường đầu là: thông qua đổi
mới toàn diện, xã hội đạt tới trạng thái ổn định vững chắc, tạo thế phát triển
nhanh ở chặng sau...
======================================
Biên tập lại từ : https://dangcongsan.vn/tu-lieu-tham-khao-cuoc-thi-trac-nghiem-tim-hieu-90-nam-lich-su-ve-vang-cua-dang-cong-san-viet-nam/tu-lieu-cuoc-thi/cuong-linh-xay-dung-dat-nuoc-trong-thoi-ky-qua-do-len-chu-nghia-xa-hoi-nam-1991-543533.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét