|
|
|
|
Luật số: 52/2010/QH12 |
Hà Nội, ngày 17 tháng 06 năm 2010 |
LUẬT
Nuôi con nuôi
Căn cứ Hiến
pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 đã được sửa đổi, bổ sung
một số điều theo Nghị quyết số 51/2001/QH10;
Quốc hội ban
hành Luật Nuôi con nuôi.
Chương I
NHỮNG QUY ĐỊNH
CHUNG
Điều 1. Phạm vi
điều chỉnh
Luật này quy định
nguyên tắc, điều kiện nuôi con nuôi; thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết
việc nuôi con nuôi; quyền, nghĩa vụ của cha mẹ nuôi, con nuôi và cha mẹ đẻ;
trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc nuôi con nuôi.
Điều 2. Mục
đích nuôi con nuôi
Việc nuôi con nuôi
nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của
người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc,
giáo dục trong môi trường gia đình.
Điều 3. Giải
thích từ ngữ
Trong Luật này,
những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Nuôi con
nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và
người được nhận làm con nuôi.
2. Cha mẹ nuôi là
người nhận con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền đăng ký.
3. Con nuôi là
người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước
có thẩm quyền đăng ký.
4. Nuôi con
nuôi trong nước là việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau
thường trú ở Việt Nam.
5. Nuôi con
nuôi có yếu tố nước ngoài là việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với
người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam, giữa
công dân Việt Nam với nhau mà một bên định cư ở nước ngoài.
6. Trẻ em mồ
côi là trẻ em mà cả cha mẹ đẻ đã chết hoặc một trong hai người đã chết và
người kia không xác định được.
7. Trẻ em bị bỏ
rơi là trẻ em không xác định được cha mẹ đẻ.
8. Gia đình gốc
là gia đình của những người có quan
hệ huyết thống.
9. Gia đình
thay thế là gia đình nhận trẻ em làm con nuôi.
10. Cơ sở nuôi
dưỡng là cơ sở bảo trợ xã hội, cơ sở trợ giúp trẻ em, cơ sở khác được thành
lập theo pháp luật Việt Nam để nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em.
Điều 4. Nguyên
tắc giải quyết việc nuôi con nuôi
1. Khi giải quyết
việc nuôi con nuôi, cần tôn trọng quyền của trẻ em được sống trong môi trường
gia đình gốc.
2. Việc nuôi con
nuôi phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người được nhận làm con nuôi và
người nhận con nuôi, tự nguyện, bình đẳng, không phân biệt nam nữ, không trái
pháp luật và đạo đức xã hội.
3. Chỉ cho làm con
nuôi người ở nước ngoài khi không thể tìm được gia đình thay thế ở trong nước.
Điều 5. Thứ tự
ưu tiên lựa chọn gia đình thay thế
1. Thứ tự ưu tiên
lựa chọn gia đình thay thế được thực hiện quy định sau đây:
a) Cha dượng, mẹ
kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
b) Công dân Việt
Nam thường trú ở trong nước;
c) Người nước
ngoài thường trú ở Việt Nam;
d) Công dân Việt
Nam định cư ở nước ngoài;
đ) Người nước
ngoài thường trú ở nước ngoài.
2. Trường hợp có
nhiều người cùng hàng ưu tiên xin nhận một người làm con nuôi thì xem xét, giải
quyết cho người có điều kiện nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con nuôi tốt nhất.
Điều 6. Bảo hộ
quyền nuôi con nuôi và quyền được nhận làm con nuôi
Nhà nước bảo hộ
quyền nuôi con nuôi và quyền được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật này
và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Điều 7. Khuyến
khích hỗ trợ nhân đạo cho việc chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
Nhà nước khuyến
khích tổ chức, cá nhân hỗ trợ nhân đạo cho việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục
trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Việc hỗ trợ nhân đạo không được ảnh hưởng đến
việc cho nhận con nuôi.
Chính phủ quy định
việc tiếp nhận, quản lý, sử dụng hỗ trợ nhân đạo quy định tại Điều này.
Điều 8. Người
được nhận làm con nuôi
1. Trẻ em dưới 16
tuổi
2. Người từ đủ 16
tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Được cha dượng,
mẹ kế nhận làm con nuôi;
b) Được cô, cậu,
dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
3. Một người chỉ
được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
4. Nhà nước khuyến
khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
khác làm con nuôi.
Điều 9. Thẩm
quyền đăng ký nuôi con nuôi
1. Ủy ban nhân dân
xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) nơi thường
trú của người được giới thiệu làm con nuôi hoặc của người nhận con nuôi đăng ký
việc nuôi con nuôi trong nước.
2. Ủy ban nhân dân
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh) nơi thường trú của người được giới thiệu làm con nuôi quyết định việc
nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài; Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc trung
ương đăng ký việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài.
3. Cơ quan đại
diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài đăng ký việc nuôi con
nuôi của công dân Việt Nam tạm trú ở nước ngoài.
Điều 10. Thẩm
quyền giải quyết yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi
Tòa án nhân dân có
thẩm quyền giải quyết yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi theo quy định của
pháp luật về tố tụng dân sự.
Điều 11. Bảo
đảm quyền được biết về nguồn gốc
1. Con nuôi có
quyền được biết về nguồn gốc của mình. Không ai được cản trở con nuôi được biết
về nguồn gốc của mình.
2. Nhà nước khuyến
khích, tạo điều kiện cho con nuôi là người Việt Nam ở nước ngoài về thăm quê
hương, đất nước.
Điều 12. Lệ phí
đăng ký nuôi con nuôi, chi phí giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài
1. Người nhận con
nuôi phải nộp lệ phí đăng ký nuôi con nuôi.
2. Ngoài lệ phí
đăng ký nuôi con nuôi quy định tại khoản 1 Điều này, người nước ngoài không
thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam phải trả một khoản tiền để bù
đắp một phần chi phí giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài, bao gồm chi phí nuôi
dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ khi được giới thiệu làm con nuôi đến khi
hoàn thành thủ tục giao nhận con nuôi, xác minh nguồn gốc của người được giới
thiệu làm con nuôi, giao nhận con nuôi và thù lao hợp lý cho nhân viên của cơ
sở nuôi dưỡng.
3. Chính phủ quy
định chi tiết thẩm quyền thu, mức thu, việc miễn, giảm, chế độ quản lý, sử dụng
lệ phí đăng ký nuôi con nuôi, chi phí giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài quy
định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
4. Ngoài lệ phí
đăng ký nuôi con nuôi, chi phí giải quyết nuôi con nuôi nước ngoài quy định tại
khoản 1 và khoản 2 Điều này, tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến nuôi
con nuôi nước ngoài không được đặt ra bất kỳ khoản thu nào khác.
Điều 13. Các
hành vi bị cấm
1. Lợi dụng việc
nuôi con nuôi để trục lợi, bóc lột sức lao động, xâm hại tình dục; bắt cóc, mua
bán trẻ em.
2. Giả mạo giấy tờ
để giải quyết việc nuôi con nuôi.
3. Phân biệt đối
xử giữa con đẻ và con nuôi.
4. Lợi dụng việc
cho con nuôi để vi phạm pháp luật về dân số.
5. Lợi dụng việc
làm con nuôi của thương binh, người có công với cách mạng, người thuộc dân tộc
thiểu số để hưởng chế độ, chính sách ưu đãi của Nhà nước.
6. Ông, bà nhận
cháu làm con nuôi hoặc anh, chị, em nhận nhau làm con nuôi.
7. Lợi dụng việc
nuôi con nuôi để vi phạm pháp luật, phong tục tập quán, đạo đức, truyền thống
văn hóa tốt đẹp của dân tộc.
Chương II
NUÔI CON NUÔI
TRONG NƯỚC
Điều 14. Điều
kiện đối với người nhận con nuôi
1. Người nhận con
nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực
hành vi dân sự đầy đủ;
b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
c) Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi
dưỡng, giáo dục con nuôi;
d) Có tư cách đạo đức tốt.
2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:
a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở
chữa bệnh;
c) Đang chấp hành hình phạt tù;
d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức
khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ,
vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa
chấp người chưa thanh niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt
trẻ em.
3. Trường hợp cha dượng nhận con riêng của vợ, mẹ kế nhận con riêng của
chồng làm con nuôi hoặc cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận cháu làm con nuôi thì
không áp dụng quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này.
Điều 15. Trách nhiệm tìm gia đình thay thế cho trẻ em
1. Trường hợp trẻ em không được nuôi dưỡng trong môi trường gia đình gốc
thì cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm tìm gia đình thay thế
cho trẻ em đó.
2. Việc tìm gia đình thay thế cho trẻ em được quy định như sau:
a) Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phát hiện trẻ
em bị bỏ rơi có trách nhiệm tìm người hoặc tổ chức tạm thời nuôi dưỡng trẻ em;
nếu có người nhận trẻ em làm con nuôi thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phát hiện
trẻ em bị bỏ rơi xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật; nếu không có
người nhận trẻ em làm con nuôi thì lập hồ sơ đưa trẻ em vào cơ sở nuôi dưỡng;
b) Trường hợp trẻ em mồ côi không có người nuôi dưỡng hoặc trẻ em có cha mẹ
đẻ, người thân thích nhưng không có khả năng nuôi dưỡng thì người giám hộ, cha
mẹ đẻ, người thân thích có trách nhiệm báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ
em thường trú tìm gia đình thay thế cho trẻ em. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách
nhiệm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ em và thông báo, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân
dân trong thời hạn 60 ngày để tìm người nhận trẻ em làm con nuôi; nếu có người
trong nước nhận trẻ em làm con nuôi thì Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, giải
quyết. Hết thời hạn thông báo, niêm yết, nếu không có người trong nước nhận trẻ
em làm con nuôi thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập hồ sơ đưa trẻ em vào cơ sở nuôi
dưỡng;
c) Trường hợp trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng cần có gia đình thay thế, cơ sở
nuôi dưỡng lập danh sách gửi Sở Tư pháp. Sở Tư pháp có trách nhiệm thông báo 03
lần liên tiếp trên báo viết hoặc phương tiện thông tin đại chúng khác của tỉnh.
Trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu có người trong nước nhận
trẻ em làm con nuôi thì người đó liên hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ em
thường trú để xem xét, giải quyết; nếu việc nhận con nuôi đã hoàn thành thì Ủy
ban nhân dân cấp xã báo cáo Sở Tư pháp để xóa tên trẻ em đó trong danh sách trẻ
em cần tìm gia đình thay thế.
Hết thời hạn 60 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu không có người trong nước
nhận trẻ em làm con nuôi thì Sở Tư pháp gửi danh sách trẻ em cần tìm gia đình
thay thế cho Bộ Tư pháp;
d) Bộ Tư pháp có trách nhiệm thông báo tìm người trong nước nhận trẻ em làm
con nuôi trên trang thông tin điện tử của Bộ Tư pháp.
Trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu có người trong nước nhận
trẻ em làm con nuôi thì người đó liên hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi trẻ em
thường trú để xem xét, giải quyết; nếu việc nhận con nuôi đã hoàn thành thì Ủy
ban nhân dân cấp xã báo cáo Bộ Tư pháp để xóa tên trẻ em đó trong danh sách trẻ
em cần tìm gia đình thay thế.
Hết thời hạn 60 ngày, kể từ ngày thông báo, nếu không có người trong nước
nhận trẻ em làm con nuôi thì Bộ Tư pháp thông báo cho Sở Tư pháp.
Điều 16. Đăng ký nhu cầu nhận con nuôi
Công dân Việt Nam có nguyện vọng và đủ điều kiện nhận con nuôi theo quy
định của Luật này nhưng chưa tìm được trẻ em để nhận làm con nuôi thì đăng ký
nhu cầu nhận con nuôi với Sở Tư pháp nơi người đó thường trú; nếu có trẻ em để
giới thiệu làm con nuôi thì Sở Tư pháp giới thiệu đến Ủy ban nhân dân cấp xã
nơi trẻ em đó thường trú để xem xét, giải quyết.
Điều 17. Hồ sơ của người nhận con nuôi
Hồ sơ của người nhận con nuôi gồm có:
1. Đơn xin nhận con nuôi;
2. Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay
thế;
3. Phiếu lý lịch tư pháp;
4. Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
5. Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác
nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân
cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại
khoản 3 Điều 14 của Luật này.
Điều 18. Hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi
trong nước
1. Hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi trong nước gồm có:
a) Giấy khai sinh;
b) Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
c) Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng;
d) Biên bản xác nhận do Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện
trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi; Giấy chứng tử của cha đẻ, mẹ đẻ
hoặc quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của trẻ em là đã chết đối với
trẻ em mồ côi; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được giới
thiệu làm con nuôi mất tích đối với người được giới thiệu làm con nuôi mà cha
đẻ, mẹ đẻ mất tích; quyết định của Tòa án tuyên bố cha đẻ, mẹ đẻ của người được
giới thiệu làm con nuôi mất năng lực hành vi dân sự đối với người được giới
thiệu làm con nuôi mà cha đẻ, mẹ để mất năng lực hành vi dân sự;
đ) Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng.
2. Cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ lập hồ sơ của người được giới thiệu làm con
nuôi sống tại gia đình; cơ sở nuôi dưỡng lập hồ sơ của trẻ em được giới thiệu
làm con nuôi sống tại cơ sở nuôi dưỡng.
Điều 19. Nộp hồ sơ, thời hạn giải quyết việc nuôi con
nuôi
1. Người nhận con nuôi phải nộp hồ sơ của mình và hồ sơ của người được giới
thiệu làm con nuôi tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người được giới thiệu làm con
nuôi thường trú hoặc nơi người nhận con nuôi thường trú.
2. Thời hạn giải quyết việc nuôi con nuôi là 30 ngày, kể từ ngày Ủy ban
nhân dân cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Điều 20. Kiểm tra hồ sơ, lấy ý kiến của những người liên
quan
Ủy ban nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ; trong
thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, tiến hành xong việc lập ý
kiến của những người quy định tại Điều 21 của Luật này.
Việc lấy ý kiến phải lập thành văn bản và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người
được lấy ý kiến.
Điều 21. Sự đồng ý cho làm con nuôi
1. Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được
nhận làm con nuôi; nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành
vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại;
nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không
xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ; trường hợp nhận trẻ em
từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó.
2. Người đồng ý cho làm con nuôi quy định tại khoản 1 Điều này phải được Ủy
ban nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ tư vấn đầy đủ về mục đích nuôi con nuôi;
quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi; quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ đẻ và
con sau khi người đó được nhận làm con nuôi.
3. Sự đồng ý phải hoàn toàn tự nguyện, trung thực, không bị ép buộc, không
bị đe dọa hay mua chuộc, không vụ lợi, không kèm theo yêu cầu trả tiền hoặc lợi
ích vật chất khác.
4. Cha mẹ đẻ chỉ được đồng ý cho con làm con nuôi sau khi con đã được sinh
ra ít nhất 15 ngày.
Điều 22. Đăng ký việc nuôi con nuôi
1. Khi xét thấy người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi
có đủ điều kiện theo quy định của Luật này thì Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức
đăng ký nuôi con nuôi, trao Giấy chứng nhận nuôi con nuôi cho cha mẹ nuôi, cha
mẹ đẻ hoặc người giám hộ hoặc đại diện cơ sở nuôi dưỡng, tổ chức giao nhận con
nuôi và ghi vào sổ hộ tịch trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày có ý kiến đồng ý
của những người quy định tại Điều 21 của Luật này.
2. Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp xã từ chối đăng ký thì phải trả lời bằng
văn bản cho người nhận con nuôi, cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ hoặc đại diện cơ
sở nuôi dưỡng và nêu rõ lý do trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày có ý kiến của
những người quy định tại Điều 21 của Luật này.
3. Giấy chứng nhận nuôi con nuôi được gửi Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường
trú của người nhận con nuôi hoặc của người được nhận làm con nuôi.
Điều 23. Thông báo tình hình phát triển của con nuôi và
theo dõi việc nuôi con nuôi
1. Sáu tháng một lần trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày giao nhận con nuôi,
cha mẹ nuôi có trách nhiệm thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi họ thường
trú về tình trạng sức khỏe, thể chất, tinh thần, sự hòa nhập của con nuôi với
cha mẹ nuôi, gia đình, cộng đồng.
2. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cha mẹ nuôi thường trú có trách nhiệm kiểm
tra, theo dõi tình hình thực hiện việc nuôi con nuôi.
Điều 24. Hệ quả của việc nuôi con nuôi
1. Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ
các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của
gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của
pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của
pháp luật có liên quan.
2. Theo yêu cầu của cha mẹ nuôi, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định
việc thay đổi họ, tên của con nuôi.
Việc thay đổi họ, tên của con nuôi từ đủ 09 tuổi trở lên phải được sự đồng
ý của người đó.
3. Dân tộc của con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi được xác định theo dân tộc của
cha nuôi, mẹ nuôi.
4. Trừ trường hợp giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận khác, kể từ
ngày giao nhận con nuôi, cha mẹ đẻ không còn quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi
dưỡng, cấp dưỡng, đại diện theo pháp luật, bồi thường thiệt hại, quản lý, định
đoạt tài sản riêng đối với con đã cho làm con nuôi.
Điều 25. Căn cứ chấm dứt việc nuôi con nuôi
Việc nuôi con nuôi có thể bị chấm dứt trong các trường hợp sau đây:
1. Con nuôi đã thành niên và cha mẹ nuôi tự nguyện chấm dứt việc nuôi con
nuôi;
2. Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức
khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc
con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi;
3. Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức
khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi;
4. Vi phạm quy định tại Điều 13 của Luật này.
Điều 26. Tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu chấm dứt việc
nuôi con nuôi
1. Cha mẹ nuôi.
2. Con nuôi đã thành niên.
3. Cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của con nuôi.
4. Cơ quan, tổ chức sau đây có quyền yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi
khi có một trong các căn cứ quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều 25 của Luật
này:
a) Cơ quan lao động, thương binh và xã hội;
b) Hội liên hiệp phụ nữ.
Điều 27. Hệ quả của việc chấm dứt nuôi con nuôi
1. Quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi chấm dứt kể từ ngày quyết
định chấm dứt nuôi con nuôi của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
2. Trường hợp con nuôi là người chưa thành niên hoặc đã thành niên mất năng
lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động thì Tòa án quyết định giao cho
cha mẹ đẻ hoặc tổ chức, cá nhân khác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục vì lợi ích
tốt nhất của người đó.
3. Trường hợp con nuôi được giao cho cha mẹ đẻ thì các quyền, nghĩa vụ của
cha mẹ đẻ đã chấm dứt theo quy định tại khoản 4 Điều 24 của Luật này được khôi
phục.
4. Trường hợp con nuôi có tài sản riêng thì được nhận lại tài sản đó; nếu
con nuôi có công lao đóng góp vào khối tài sản chung của cha mẹ nuôi thì được
hưởng phần tài sản tương xứng với công lao đóng góp theo thỏa thuận với cha mẹ
nuôi; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
5. Con nuôi có quyền lấy lại họ, tên của mình như trước khi được cho làm
con nuôi.
Chương III
NUÔI CON NUÔI CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI
Điều 28. Các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước
ngoài
1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước
cùng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nhận trẻ
em Việt Nam làm con nuôi.
2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước
ngoài được nhận con nuôi đích danh trong các trường hợp sau đây:
a) Là cha dượng, mẹ kế của người được nhận làm con nuôi;
b) Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
c) Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi;
d) Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm
con nuôi;
đ) Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít
nhất là 01 năm.
3. Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước nhận trẻ em nước ngoài làm con
nuôi.
4. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam.
Điều 29. Điều kiện đối với người nhận con nuôi
1. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước
ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi phải có đủ các điều kiện theo quy định
của pháp luật nước nơi người đó thường trú và quy định tại Điều 14 của Luật
này.
2. Công dân Việt Nam nhận người nước ngoài làm con nuôi phải có đủ các điều
kiện theo quy định tại Điều 14 của Luật này và pháp luật của nước nơi người
được nhận làm con nuôi thường trú.
Điều 30. Hợp pháp hóa lãnh sự giấy tờ, tài liệu
Giấy tờ, tài liệu trong hồ sơ của người nhận con nuôi, hồ sơ của tổ chức
con nuôi nước ngoài do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài lập, cấp hoặc xác
nhận phải được hợp pháp hóa lãnh sự khi sử dụng ở Việt Nam, trừ trường hợp được
miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam là thành viên hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.
Điều 31. Hồ sơ của người nhận con nuôi
1. Hồ sơ của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường
trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi phải có các giấy tờ, tài liệu
sau đây:
a) Đơn xin nhận con nuôi;
b) Bản sao Hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
c) Văn bản cho phép được nhận con nuôi ở Việt Nam;
d) Bản điều tra về tâm lý, gia đình;
đ) Văn bản xác nhận tình trạng sức khỏe;
e) Văn bản xác nhận thu nhập và tài sản;
g) Phiếu lý lịch tư pháp;
h) Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
i) Tài liệu chứng minh thuộc trường hợp được xin đích danh quy định tại
khoản 2 Điều 28 của Luật này.
2. Các giấy tờ, tài liệu quy định tại điểm b, c, d, đ, e, g và h khoản 1
Điều này do cơ quan có thẩm quyền của nước nơi người nhận con nuôi thường trú
lập, cấp hoặc xác nhận.
3. Hồ sơ của người nhận con nuôi được lập thành 02 bộ và nộp cho Bộ Tư pháp
thông qua cơ quan trung ương về nuôi con nuôi của nước nơi người nhận con nuôi
thường trú; trường hợp nhận con nuôi đích danh quy định tại khoản 2 Điều 28 của
Luật này thì người nhận con nuôi có thể trực tiếp nộp hồ sơ cho Bộ Tư pháp.
Điều 32. Hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi
nước ngoài
1. Hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi nước ngoài gồm có:
a) Các giấy tờ, tài liệu quy định tại khoản 1 Điều 18 của Luật này;
b) Văn bản về đặc điểm, sở thích, thói quen đáng lưu ý của trẻ em;
c) Tài liệu chứng minh đã thực hiện việc tìm gia đình thay thế trong nước
cho trẻ em theo quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật này nhưng không thành.
2. Hồ sơ quy định tại khoản 1 Điều này được lập thành 03 bộ và nộp cho Sở
Tư pháp nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú.
3. Cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ lập hồ sơ của người được giới thiệu làm con
nuôi sống tại gia đình; cơ sở nuôi dưỡng lập hồ sơ của trẻ em được giới thiệu
làm con nuôi sống tại cơ sở nuôi dưỡng.
Điều 33. Trách nhiệm kiểm tra, xác minh hồ sơ và xác nhận
trẻ em có đủ điều kiện được cho làm con nuôi
1. Sở Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, tiến hành lấy ý kiến của những
người quy định tại Điều 21 của Luật này trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận
đủ hồ sơ hợp lệ. Việc lấy ý kiến phải lập thành văn bản và có chữ ký hoặc điểm
chỉ của người được lấy ý kiến.
Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi cần được xác minh thì Sở Tư pháp đề nghị Công
an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xác minh; cơ quan công an có trách
nhiệm xác minh và trả lời bằng văn bản trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận
được đề nghị của Sở Tư pháp.
2. Sau khi kiểm tra, xác minh theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy
trẻ em có đủ điều kiện để cho làm con nuôi nước ngoài thì Sở Tư pháp xác nhận
và gửi Bộ Tư pháp.
Điều 34. Trách nhiệm kiểm tra và chuyển hồ sơ của người
nhận con nuôi
1. Bộ Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra và xử lý hồ sơ của người nhận con
nuôi theo quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này trong thời hạn 15 ngày, kể
từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
2. Trường hợp người nhận con nuôi đích danh quy định tại khoản 2 Điều 28
của Luật này, Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ cho Sở Tư pháp nơi người được giới thiệu
làm con nuôi thường trú để trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định.
3. Sau khi kết thúc thời hạn thông báo tìm gia đình thay thế cho trẻ em
theo quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật này, nếu trẻ em không được người
trong nước nhận làm con nuôi thì Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ của người nhận con
nuôi cho Sở Tư pháp nơi trẻ em được giới thiệu làm con nuôi thường trú để xem
xét, giới thiệu trẻ em làm con nuôi theo trình tự quy định tại Điều 36 của Luật
này, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
Điều 35. Căn cứ để giới thiệu trẻ em làm con nuôi
Việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi người nước ngoài được thực hiện vì lợi
ích của trẻ em, có tính đến lợi ích của người nhận con nuôi trên cơ sở bảo đảm
những yêu cầu cơ bản sau đây:
1. Đặc điểm, sở thích, thói quen đáng lưu ý của trẻ em;
2. Khả năng hòa nhập và phát triển của trẻ em;
3. Điều kiện kinh tế, môi trường gia đình, xã hội và nguyện vọng của người
nhận con nuôi.
Điều 36. Trình tự giới thiệu trẻ em làm con nuôi
1. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ của người nhận con
nuôi, Sở Tư pháp xem xét, giới thiệu trẻ em làm con nuôi trên cơ sở bảo đảm các
căn cứ quy định tại Điều 35 của Luật này và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ do Sở Tư pháp trình, nếu Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh đồng ý thì thông báo cho Sở Tư pháp để làm thủ tục chuyển
hồ sơ cho Bộ Tư pháp; trường hợp không đồng ý thì trả lời bằng văn bản và nêu
rõ lý do.
Trước khi Sở Tư pháp xem xét, giới thiệu trẻ em làm con nuôi nước ngoài,
nếu có người trong nước nhận trẻ em làm con nuôi thì người đó liên hệ với Ủy
ban nhân dân cấp xã nơi trẻ em thường trú để xem xét, giải quyết; nếu việc nhận
con nuôi đã hoàn thành thì Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo Sở Tư pháp để chấm
dứt việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi nước ngoài.
2. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được báo cáo kết quả giới thiệu
trẻ em làm con nuôi, Bộ Tư pháp kiểm tra việc giới thiệu trẻ em làm con nuôi,
nếu hợp lệ thì lập bản đánh giá việc trẻ em Việt Nam đủ điều kiện được làm con
nuôi nước ngoài và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền của nước nơi người nhận
con nuôi thường trú.
3. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được văn bản của cơ quan có thẩm
quyền của nước nơi người nhận con nuôi thường trú thông báo về sự đồng ý của
người nhận con nuôi đối với trẻ em được giới thiệu, xác nhận trẻ em sẽ được
nhập cảnh và thường trú tại nước mà trẻ em được nhận làm con nuôi, Bộ Tư pháp
thông báo cho Sở Tư pháp.
Người nhận con nuôi không được có bất kỳ sự tiếp xúc nào với cha mẹ, người
giám hộ hoặc cơ sở nuôi dưỡng trẻ em trước khi nhận được thông báo giới thiệu
trẻ em làm con nuôi, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 28 của Luật này.
4. Trường hợp người nhận con nuôi từ chối nhận trẻ em được giới thiệu làm
con nuôi mà không có lý do chính đáng thì việc giải quyết hồ sơ xin nhận con
nuôi của người đó chấm dứt.
Điều 37. Quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài và
việc tổ chức giao nhận con nuôi
1. Sau khi nhận được thông báo của Bộ Tư pháp quy định tại khoản 3 Điều 36
của Luật này, Sở Tư pháp trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho trẻ em
làm con nuôi nước ngoài.
Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ do Sở Tư pháp trình, Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài.
2. Ngay sau khi có quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài của Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh, Sở Tư pháp thông báo cho người nhận con nuôi đến Việt Nam để
nhận con nuôi. Người nhận con nuôi phải có mặt ở Việt Nam để trực tiếp nhận con
nuôi trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo của Sở Tư pháp;
trường hợp vợ chồng xin nhận con nuôi mà một trong hai người vì lý do khách
quan không thể có mặt tại lễ giao nhận con nuôi thì phải có ủy quyền cho người
kia; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn trên có thể kéo dài, nhưng
không quá 90 ngày. Hết thời hạn nêu trên, nếu người nhận con nuôi không đến
nhận con nuôi thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hủy quyết định cho trẻ em làm con
nuôi nước ngoài.
3. Sở Tư pháp đăng ký việc nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật về
đăng ký hộ tịch và tổ chức lễ giao nhận con nuôi tại trụ sở Sở Tư pháp, với sự
có mặt của đại diện Sở Tư pháp, trẻ em được nhận làm con nuôi, cha mẹ nuôi, đại
diện cơ sở nuôi dưỡng đối với trẻ em được xin nhận làm con nuôi từ cơ sở nuôi
dưỡng hoặc cha mẹ đẻ, người giám hộ của trẻ em đối với trẻ em được xin nhận làm
con nuôi từ gia đình.
Việc giao nhận con nuôi phải được lập thành biên bản, có chữ ký hoặc điểm
chỉ của các bên và đại diện Sở Tư pháp.
4. Sau khi giao nhận con nuôi, Sở Tư pháp có trách nhiệm gửi Bộ Tư pháp
quyết định cho trẻ em là con nuôi nước ngoài của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, biên
bản giao nhận con nuôi, đồng thời gửi Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của
trẻ em được cho làm con nuôi nước ngoài.
5. Bộ Tư pháp gửi quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài cho Bộ
Ngoại giao để thông báo cho Cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài về việc
trẻ em được nhận làm con nuôi để thực hiện biện pháp bảo hộ trẻ em trong trường
hợp cần thiết.
Điều 38. Chứng nhận việc nuôi con nuôi
Bộ Tư pháp chứng nhận việc nuôi con nuôi đã được giải quyết theo đúng quy
định của Luật này và điều ước quốc tế về nuôi con nuôi mà Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là thành viên để gửi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước
ngoài, nếu có yêu cầu.
Điều 39. Thông báo tình hình phát triển của con nuôi
Sáu tháng một lần trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày giao nhận con nuôi, cha
mẹ nuôi có trách nhiệm thông báo cho Bộ Tư pháp và Cơ quan đại diện của Việt
Nam ở nước nơi con nuôi thường trú về tình trạng sức khỏe, thể chất, tinh thần,
sự hòa nhập của con nuôi với cha mẹ nuôi, gia đình, cộng đồng.
Điều 40. Công dân Việt Nam ở trong nước nhận trẻ em nước
ngoài làm con nuôi
1. Công dân Việt Nam nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi phải lập hồ sơ
theo quy định tại Điều 17 của Luật này gửi Bộ Tư pháp. Bộ Tư pháp xem xét, cấp
giấy xác nhận người nhận con nuôi có đủ điều kiện nuôi con nuôi theo quy định
của pháp luật Việt Nam trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp cần thiết, Bộ Tư pháp yêu cầu Sở Tư pháp nơi người đó thường trú xác
minh thì thời hạn có thể kéo dài, nhưng không quá 60 ngày.
2. Sau khi hoàn tất các thủ tục nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi, công
dân Việt Nam có trách nhiệm làm thủ tục ghi chú việc nuôi con nuôi tại Sở Tư
pháp và Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường trú.
Điều 41. Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con
nuôi
1. Quy định tại các điều 14, 15, 16, 17, 18, 21, 23, 24, 25, 26 và 27 của
Luật này được áp dụng đối với người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con
nuôi ở Việt Nam.
2. Hồ sơ của người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi được
nộp cho Sở Tư pháp nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú. Sở Tư
pháp có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, lấy ý kiến của những người quy định tại
Điều 21 của Luật này.
Khi xét thấy người nhận con nuôi và người được giới thiệu làm con nuôi có
đủ điều kiện theo quy định của Luật này thì Sở Tư pháp trình Ủy ban nhân dân
cấp tỉnh xem xét, quyết định.
3. Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ do Sở Tư pháp trình,
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho người nước ngoài thường trú ở Việt Nam
nhận con nuôi; trường hợp từ chối thì phải trả lời cho người nhận con nuôi bằng
văn bản và nêu rõ lý do.
4. Ngay sau khi có quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Sở Tư pháp đăng
ký việc nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật về đăng ký hộ tịch, tổ chức
lễ giao nhận con nuôi tại trụ sở Sở Tư pháp với sự có mặt của đại diện Sở Tư
pháp, người được nhận làm con nuôi, cha mẹ nuôi, đại diện cơ sở nuôi dưỡng đối
với trẻ em được xin nhận làm con nuôi từ cơ sở nuôi dưỡng hoặc cha mẹ đẻ, người
giám hộ đối với người được xin nhận làm con nuôi từ gia đình và gửi quyết định
cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của người nhận con nuôi. Trường hợp
người nhận con nuôi không đến nhận con nuôi mà không có lý do chính đáng thì Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh hủy quyết định cho người nước ngoài thường trú ở Việt Nam
nhận con nuôi.
Việc giao nhận con nuôi phải được lập thành biên bản, có chữ ký hoặc điểm
chỉ của các bên và đại diện Sở Tư pháp.
Điều 42. Nuôi con nuôi ở khu vực biên giới
Căn cứ vào các quy định của Luật này và tình hình thực tế, Chính phủ quy
định thủ tục giải quyết nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với công dân của
nước láng giềng thường trú ở khu vực biên giới.
Điều 43. Tổ chức con nuôi nước ngoài tại Việt Nam
1. Tổ chức con nuôi nước ngoài được cấp giấy phép hoạt động tại Việt Nam
khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Được thành lập và hoạt động hợp pháp, phi lợi nhuận trong lĩnh vực nuôi
con nuôi trên lãnh thổ của nước là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con
nuôi mà Việt Nam là thành viên;
b) Được cơ quan có thẩm quyền về nuôi con nuôi của nước nơi thành lập cho
phép hoạt động trong lĩnh vực nuôi con nuôi tại Việt Nam;
c) Có thời gian hoạt động trong lĩnh vực con nuôi quốc tế liên tục từ 03
năm trở lên, không vi phạm pháp luật và được cơ quan có thẩm quyền của nước đó
xác nhận;
d) Có đội ngũ nhân viên công tác xã hội và pháp lý hiểu biết về pháp luật,
văn hóa, xã hội của Việt Nam và pháp luật quốc tế về nuôi con nuôi;
đ) Người đại diện của tổ chức tại Việt Nam có đủ tiêu chuẩn về đạo đức,
chuyên môn về lĩnh vực nuôi con nuôi.
2. Tổ chức con nuôi nước ngoài hoạt động tại Việt Nam có các quyền, nghĩa
vụ sau đây:
a) Tư vấn cho người nhận con nuôi về điều kiện kinh tế - xã hội, hoàn cảnh
gia đình, môi trường xã hội, nhu cầu và sở thích của trẻ em Việt Nam;
b) Thay mặt người nhận con nuôi thực hiện các thủ tục giải quyết việc nuôi
con nuôi ở Việt Nam;
c) Hỗ trợ tìm gia đình thay thế cho trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc
mắc bệnh hiểm nghèo khác;
d) Được cung cấp thông tin, pháp luật và tham gia các khóa bồi dưỡng về
nuôi con nuôi do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam tiến hành;
đ) Thuê trụ sở, sử dụng lao động Việt Nam làm việc theo quy định của pháp
luật;
e) Chấp hành pháp luật, tôn trọng phong tục, tập quán của Việt Nam;
g) Định kỳ hằng năm báo cáo về tình hình phát triển của trẻ em Việt Nam
được nhận làm con nuôi gửi Bộ Tư pháp;
h) Hỗ trợ cha mẹ nuôi trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam cho trẻ
em được nhận làm con nuôi;
i) Nộp lệ phí cấp, gia hạn, sửa đổi giấy phép hoạt động tại Việt Nam;
k) Báo cáo tình hình hoạt động, chịu sự kiểm tra, thanh tra của các cơ quan
có thẩm quyền của Việt Nam theo quy định của pháp luật.
3. Tổ chức con nuôi nước ngoài bị thu hồi giấy phép hoạt động tại Việt Nam
trong các trường hợp sau đây:
a) Không còn đủ điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này;
b) Vi phạm nghĩa vụ quy định tại điểm e khoản 2 Điều này.
4. Chính phủ quy định chi tiết mức thu, việc quản lý, sử dụng lệ phí và thủ
tục cấp, gia hạn, sửa đổi, thu hồi giấy phép hoạt động của tổ chức con nuôi
nước ngoài tại Việt Nam.
Chương IV
TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC VỀ NUÔI CON NUÔI
Điều 44. Cơ quan quản lý nhà nước về nuôi con nuôi
1. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nuôi con nuôi.
2. Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước
về nuôi con nuôi.
3. Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách
nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp thực hiện quản lý nhà nước về nuôi con nuôi.
4. Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có
trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về nuôi con nuôi tại địa phương.
Điều 45. Trách nhiệm của Bộ Tư pháp
1. Ban hành hoặc trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành văn bản quy
phạm pháp luật về nuôi con nuôi.
2. Ban hành và tổ chức thực hiện thống nhất biểu mẫu giấy tờ, sổ sách về
nuôi con nuôi; cấp, gia hạn, sửa đổi, thu hồi giấy phép hoạt động của tổ chức
con nuôi nước ngoài tại Việt Nam.
3. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp
luật về nuôi con nuôi theo thẩm quyền.
4. Hợp tác quốc tế về nuôi con nuôi.
5. Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của Luật này.
Điều 46. Trách nhiệm của Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội
1. Hướng dẫn, kiểm tra việc tiếp nhận trẻ em vào cơ sở nuôi dưỡng và cho
trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng làm con nuôi, bảo đảm đúng đối tượng theo quy định
của pháp luật.
2. Chỉ đạo, hướng dẫn ngành lao động, thương binh và xã hội trong việc quản
lý, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ em, có biện pháp phòng ngừa tình trạng
trẻ em bị bỏ rơi.
3. Kiểm tra, theo dõi việc tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản hỗ trợ,
tài trợ từ các tổ chức, cá nhân vì mục đích bảo vệ, chăm sóc trẻ em.
Điều 47. Trách nhiệm của Bộ Công an
1. Chỉ đạo thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử lý
vi phạm pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi.
2. Hướng dẫn Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xác minh nguồn
gốc của trẻ em bị bỏ rơi được cho làm con nuôi.
Điều 48. Trách nhiệm của Bộ Ngoại giao
1. Chỉ đạo Cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài thực hiện các biện
pháp cần thiết để bảo vệ trẻ em Việt Nam được cho làm con nuôi ở nước ngoài.
2. Hướng dẫn Cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài đăng ký việc nuôi
con nuôi theo quy định của Luật này.
Điều 49. Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân các cấp
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:
a) Quyết định việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài theo quy định của
Luật này;
b) Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương;
c) Báo cáo Bộ Tư pháp về tình hình giải quyết việc nuôi con nuôi và thực
hiện pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương;
d) Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp
luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi theo thẩm quyền.
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm sau đây:
a) Giải quyết các việc hộ tịch liên quan đến nuôi con nuôi;
b) Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương;
c) Kiểm tra, theo dõi tình hình nuôi con nuôi ở địa phương; giải quyết
khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực nuôi con nuôi theo
thẩm quyền;
d) Báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về tình hình giải quyết việc nuôi con
nuôi và thực hiện pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương.
3. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm sau đây:
a) Đăng ký, theo dõi việc nuôi con nuôi trong nước, ghi chú việc nuôi con
nuôi có yếu tố nước ngoài;
b) Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương;
c) Giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực
nuôi con nuôi theo thẩm quyền;
d) Báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện về tình hình giải quyết việc nuôi con
nuôi và thực hiện pháp luật về nuôi con nuôi tại địa phương.
Chương V
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 50. Điều khoản chuyển tiếp
1. Việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày Luật này
có hiệu lực mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký
trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, nếu đáp ứng các điều
kiện sau đây:
a) Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại
thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
b) Đến thời điểm Luật này có hiệu lực, quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn
tại và cả hai bên còn sống;
c) Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục
nhau như cha mẹ và con.
2. Sau khi được đăng ký, quan hệ nuôi con nuôi quy định tại khoản 1 Điều
này có giá trị pháp lý kể từ thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi.
3. Chính phủ quy định chi tiết thủ tục đăng ký nuôi con nuôi quy định tại
Điều này, bảo đảm thuận lợi và phù hợp với điều kiện thực tế của nhân dân ở các
vùng, miền.
Điều 51. Bãi bỏ Chương VIII, Điều 105 và sửa đổi, bổ sung
một số điều của Luật Hôn nhân và gia đình
1. Bãi bỏ Chương VIII gồm các điều từ Điều 67 đến Điều 78 và Điều 105 của
Luật Hôn nhân và gia đình số 22/2000/QH10.
2. Sửa đổi, bổ sung Điều 109 của Luật Hôn nhân và gia đình số 22/2000/QH10
như sau:
“Điều 109. Hiệu lực thi hành
1. Việc nuôi con nuôi được thực hiện theo quy định của Luật Nuôi con nuôi.
2. …”
Điều 52. Hiệu lực thi hành
1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2011.
2. Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành các điều, khoản được
giao trong Luật; hướng dẫn những nội dung cần thiết khác của Luật này để đáp
ứng yêu cầu quản lý nhà nước./.
Luật này đã
được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 7
thông qua ngày 17 tháng 6 năm 2010.
|
|
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI |
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét